สารอาหาร

สารอาหาร  คือ  สารเคมีที่เป็นส่วนประกอบอาหาร  แบ่งออกเป็น  2  กลุ่ม  คือ  สารอาหารที่ให้พลังงาน  ได้แก่  ไขมัน  โปรตีน  คาร์โบไฮเดรต  และสารอาหารที่ไม่ให้พลังงาน  ได้แก่  วิตามิน  เกลือแร่  น้ำ  และเส้นใยอาหาร

ไขมันเป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายในฐานะที่เป็นแหล่งพลังงานสำคัญเช่นเดียวกับคาร์โบไฮเดรตและโปรตีน โดยไขมันสามารถให้พลังงานได้มากถึง 9 แคลอรี่ต่อกรัมซึ่งมากกว่าคาร์โบไฮเดรตและโปรตีน (ซึ่งให้พลังงาน 4 แคลอรี่ต่อกรัม)"โปรตีน"

คาร์โบไฮเดรต (Carbohydrate) เป็นสารชีวโมเลกุลที่สำคัญที่เป็นองค์ประกอบของสิ่งมีชีวิตทุกชนิค คำว่าคาร์โบไฮเดรตมีรากศัพท์มาจากคำว่า คาร์บอน (carbon) และคำว่าไฮเดรต (hydrate) อิ่มตัวไปด้วยน้ำ ซึ่งรวมกันก็หมายถึงคาร์บอนที่อิมตัวไปด้วยน้ำ เนื่องจากสูตรเคมีอย่างง่ายก็คือ (C•H₂O)n ซึ่ง n≥3 หน่วยที่เล็กทีสุดของคาร์โบไฮเดรตก็คือน้ำตาลโมเลกุลเดี่ยวหรือ
โมโนแซคคาร์ไรด์ คาร์โบไฮเดรตเป็นสารอาหารหลักซึ่งให้พลังงานเท่ากับโปรตีน คือ 4 กิโลแคลลอรี่/1 กรัม ประกอบด้วย C คาร์บอน H ไฮโดรเจน และ O ออกซิเจน

โปรตีน (อังกฤษ: protein) เป็นสารอินทรีย์ซึ่งพบได้ในสิ่งมีชีวิตทุกชนิด มีโครงสร้างซับซ้อนและมีมวลโมเลกุลมาก โปรตีนมีหน่วยย่อยคือ กรดอะมิโน เรียงต่อกันด้วยพันธะเปปไทด์ โปรตีนมีหน้าที่สำคัญต่อโครงสร้างและกิจกรรมภายในเซลล์ของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด รวมทั้งไวรัสด้วย โปรตีนในอาหารนั้นเป็นแหล่งของกรดอะมิโน ให้แก่สิ่งมีชีวิตแต่ไม่สามารถสังเคราะห์กรดอะมิโนเหล่านั้นได้เอง

วิตามิน เป็นสารอินทรีย์ที่สิ่งมีชีวิตจำเป็นต้องได้รับในบริมาณเล็กน้อย สำหรับการเติบโต ขยายพันธุ์ และช่วยให้มีสุขภาพดี ถ้าสิ่งมีชีวิตขาดวิตามินตัวใดตัวหนึ่งจะมีอาการป่วยซึ่งมีลักษณะเฉพาะขึ้นกับวิตามินที่ขาด
วิตามินแบ่งออกเป็น 2 จำพวก คือ

• วิตามินที่ละลายในไขมัน ได้แก่ A, D, E, K
• วิตามินที่ละลายในน้ำ ได้แก่ B, C

เกลือแร่ (อังกฤษ: Dietary mineral) มีบทบาทและหน้าที่สำคัญใน ร่างกายหลายอย่างโดยเฉพาะอย่างยิ่งทำหน้าที่เป็นโครงสร้างของร่างกาย เป็นองค์ประกอบของ เซลล์เนื้อเยื่อและเส้นประสาท^[1] เป็นองค์ประกอบของเอนไซม์ ฮอร์โมน และวิตามิน นอกจากนี้ เกลือแร่ยังทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อในทุกอวัยวะ จากความสำคัญและหน้าที่ ดังกล่าวนั้น จะเห็นว่า เกลือแร่เป็นสารอาหารที่มีความสำคัญยิ่งต่อร่างกาย ซึ่งร่างกายต้องได้ รับเพียงพอ ร่างกายจึงจะเจริญเติบโตได้อย่างเต็มที่และแข็งแรง อาหารทั่วไปที่เป็นแหล่งของเกลือแร่ทั้งชนิดหลักและชนิดปริมาณน้อยแตกต่างกันออกไปแล้วแต่ชนิดของอาหาร ตัวอย่าง เกลือแร่ที่มีความสำคัญต่อร่างกายประกอบด้วย แคลเซียม ฟอสฟอรัส ไอโอดีน เหล็ก แมกนีเซียม สังกะสี ทองแดง และโพแทสเซียม

ที่มา : เว็ปไซต์ http://th.wikipedia.org/

สารอาหารแต่ละชนิดมีความจำเป็นและเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย การรับประทานอาหารจึงมีความจำเป็นเพื่อให้พลังงานและเสริมสร้างส่วนที่สึกหรอของร่างกาย ดังนั้นในการรับประทานอาหารแต่ละมื้อควรรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่

การทดสอบสารอาหาร

อุปกรณ์การทดลอง
 1.   อาหารที่ต้องการทดสอบ  3  ชนิด   2.   สารละลายไอโอดีน  3.   สารละลายเบเนดิกต์    
4.   สารละลายไบยูเร็ต    5.   น้ำกลั่น    6. หลอดทดลองโดยใช้  4  หลอด  ต่ออาหาร  1  ชนิด  
7.   ชั้นวางหลอดทดลอง          8.   กระดาษกรอง   9.   หลอดหยดสาร   10.      ตะเกียงแอลกอฮอร์
11.      แท่งแก้ว     12.      บีกเกอร์             13.          ตะแกรงและที่กั้นลม

วิธีทำทดลอง

1.   นำอาหารที่ต้องการทดสอบชนิดที่  1  แบ่งเป็น  2  ส่วน  โดยใส่อาหารส่วนที่  1  ลงในหลอดทดลองที่มีน้ำอุ่น  15  ลูกบาศก์เซนติเมตร  ตั้งทิ้งไว้  15  นาที

 2.   แบ่งของเหลวจากข้อ  1  ใส่ในหลอดทดลอง  3  หลอด ๆ ละ  5  ลูกบาศก์เซนติเมตร  

 3.   นำแต่ละหลอดไปทดสอบเพื่อหาแป้ง  น้ำตาล  และโปรตีน  ตามลำดับดังนี้

         -    การทดสอบเพื่อหาแป้งจะใช้การหยดสารละลายไอโอดีน  เพื่อดูการเปลี่ยนสี 

        -    การทดสอบเพื่อหาน้ำตาลจะใช้การหยดสารละลายเบเนดิกต์และนำไปอุ่น  เพื่อดูการเปลี่ยนสี
        -    การทดสอบเพื่อหาโปรตีนจะใช้การหยดสารละลายไบยูเร็ต  เพื่อดูการเปลี่ยนสี
4.   นำอาหารส่วนที่  2  ไปถูกับกระดาษกรอง  เพื่อทดสอบหาไขมัน  แล้วบันทึกผล
5.   ทำการทดลองซ้ำข้อ  1 – 4  โดยเปลี่ยนเป็นอาหารชนิดที่  2  และ  3  ตามลำดับ